Coraz więcej osób interesuje się możliwością produkcji biogazu we własnym zakresie, w warunkach domowych. Przydomowe biogazownie to rozwiązanie, które pozwala na pozyskiwanie ekologicznego paliwa z odpadów organicznych lub specjalnie uprawianych roślin energetycznych. W artykule przybliżymy, czym dokładnie jest domowa biogazownia, jakie daje korzyści i jak ją zaprojektować oraz wykonać.
Czym jest biogazownia przydomowa?
Biogazownia przydomowa to niewielka instalacja do fermentacji biomasy, która umożliwia produkcję biogazu na własne potrzeby. Składa się z komory fermentacyjnej, w której umieszcza się substrat organiczny np. obornik, gnojówkę, odpadki kuchenne czy specjalnie uprawiane rośliny energetyczne. W kontrolowanych warunkach beztlenowych zachodzi tam fermentacja metanowa, w wyniku której powstaje biogaz.
Biogaz składa się głównie z metanu (CH4) i dwutlenku węgla (CO2). Jest paliwem odnawialnym, które można wykorzystać do celów energetycznych - w kotle lub agregacie prądotwórczym. Pozwala to na produkcję ciepła i energii elektrycznej na własne potrzeby.
Jakie są zalety produkcji biogazu w domu?
Budowa przydomowej biogazowni daje szereg korzyści:
- pozyskanie ekologicznego paliwa z odpadów i osadów
- oszczędność na rachunkach za gaz i prąd
- możliwość odzysku ciepła z instalacji do ogrzewania budynku i wody
- poprawa gospodarki odpadami na posesji
- nawożenie upraw pofermentem z biogazowni
- zwiększenie samowystarczalności energetycznej
Jak działa przydomowa instalacja biogazowa?
Biogazownia domowa składa się z następujących elementów:
- komora fermentacyjna ze zbiornikiem substratu
- zbiornik na poferment (masa pofermentacyjna)
- instalacja rurowa doprowadzająca substraty
- mieszadła w komorze fermentacyjnej
- układ ogrzewania komory
- układ odprowadzania i magazynowania biogazu
Substrat organiczny w postaci np. gnojowicy, obornika, odpadków roślinnych wsypuje się do komory fermentacyjnej. Tam w warunkach beztlenowych przy określonej temperaturze zachodzi fermentacja metanowa. Powstający biogaz odprowadzany jest do zbiornika magazynującego, a poferment kierowany do odpowiedniego zbiornika.
Skąd wziąć substraty do wytwarzania biogazu?
Do produkcji biogazu w warunkach domowych można wykorzystać:
- Obornik i gnojówkę od własnych zwierząt hodowlanych
- Odpadki kuchenne i roślinne
- Specjalnie uprawiane rośliny energetyczne np. kukurydza, trawy
- Osady z oczyszczalni przydomowych
- Odpady organiczne z ogródka i sadu
Im większy dostęp do tanich substratów, tym opłacalność biogazowni domowej jest większa. Ważne, by do komory nie trafiały zanieczyszczenia i metale.
Jakie są koszty budowy biogazowni przydomowej?
Koszt budowy przydomowej biogazowni zależy od jej wielkości i zastosowanych rozwiązań technologicznych. Mała instalacja o wydajności ok. 10-20 m3 biogazu dziennie to koszt rzędu 20-40 tys. zł. Duża biogazownia na 50-100 m3 biogazu dziennie to wydatek 60-150 tys. zł.
Czynniki wpływające na koszt to m.in. pojemność komory fermentacyjnej, materiały budowlane, wyposażenie w mieszadła, pompy, układ grzewczy i automatykę. Większość elementów można wykonać we własnym zakresie, co obniża nakłady.
Jakie przepisy prawne dotyczą biogazowni?
Budowa i eksploatacja biogazowni domowej w Polsce nie wymaga pozwolenia na budowę ani zgłoszenia do nadzoru budowlanego. Jednak istnieją pewne normy i ograniczenia:
- Maksymalna pojemność komory fermentacyjnej do 100 m3
- Odległość od budynku mieszkalnego min. 5-10 m
- Rejestracja instalacji w Urzędzie Dozoru Technicznego przy mocy elektrycznej powyżej 50 kW
Należy sprawdzić też lokalne przepisy dot. odległości biogazowni od studni, cieków wodnych i granic posesji.
Ile biogazu można wyprodukować w warunkach domowych?
Wydajność domowej biogazowni zależy od ilości i jakości wsadu organicznego. Przykładowo z 1 m3 gnojowicy można uzyskać ok. 20-40 m3 biogazu. Z kolei z 1 tony kiszonki kukurydzianej ok. 200-250 m3 biogazu.
Mała, 5-10 m3 biogazownia przydomowa może wytworzyć ok. 5-20 m3 biogazu dziennie. Duża, 50-100 m3 instalacja to produkcja na poziomie nawet 100-200 m3 biogazu na dobę.
Jak magazynować i wykorzystywać biogaz z przydomowej instalacji?
Biogaz z biogazowni przydomowej można wykorzystać na dwa sposoby:
- Magazynowanie w zbiornikach gazu i spalanie w kotle c.o. lub kuchennym palniku gazowym.
- Produkcja energii cieplnej i elektrycznej w agregacie kogeneracyjnym (CHP).
Nadmiar biogazu, który nie zostanie zużyty, jest spalany w pochodni. Ciepło z instalacji można też odzyskać do ogrzewania budynku lub wody użytkowej.
Budowa biogazowni przydomowej to ciekawa alternatywa dla osób posiadających gospodarstwo rolne lub hodowlane. Pozwala ona na produkcję ekologicznego paliwa na własne potrzeby z lokalnie dostępnych surowców.
Podsumowanie
Budowa biogazowni przydomowej to inwestycja, która może przynieść wymierne korzyści ekonomiczne i ekologiczne. Pozwala na produkcję czystej energii z odpadów i osadów, przyczyniając się do poprawy gospodarki odpadami w gospodarstwie domowym. Koszt instalacji zwraca się po kilku latach w postaci zaoszczędzonego gazu i energii elektrycznej. Biogazownie przydomowe to perspektywiczny kierunek rozwoju energetyki rozproszonej i zwiększania samowystarczalności energetycznej gospodarstw domowych.